Άνθρωποι vs Ακρίδες: Διπλό ημίχρονο, άσσος τελικό!

Κι όμως όλα αυτά δεν αποτελούν κάποιο ευφάνταστο σενάριο επιστημονικής φαντασίας αλλά μια δυσάρεστη πραγματικότητα για τους κατοίκους του Αγίου Ευστρατίου, που εδώ και χρόνια βλέπουν εκατομμύρια ακρίδες να εισβάλλουν μέσα στον οικισμό αλλά και να καταστρέφουν όλα τα φυτικά είδη ειδικά σε μια προστατευόμενη περιοχή όπως είναι ο Αγ. Ευστράτιος.

Η πληθυσμιακή έξαρση είναι τόσο μεγάλη που υπήρξε εισβολή των ακρίδων στον οικισμό του νησιού την άνοιξη του 2016, προκαλώντας πανικό και εντομοφοβία σε μεγάλη μερίδα των κατοίκων. Τον χειμώνα του ιδίου έτους, λόγω της καταστροφής της χορτονομής από τις ακρίδες, υπήρξαν μαζικοί θάνατοι παραγωγικών ζώων από απίσχναση. Την άνοιξη του 2017, λόγω της πληθυσμιακής έξαρσης των ακρίδων, το νησί κηρύχθηκε σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, γεγονός που προσέδωσε σημαντική δημοσιότητα στο πρόβλημα.

 

Άμεση απάντηση των ανθρώπων

Η αδύναμία της φύσης να αντιμετωπίσει φυσικά το φαινόμενο της πληθυσμιακής έκρηξης των ακριδών, ανάγκασε τους κατοίκους του νησιού να καταφύγουν στα μεγάλα μέσα μετά μάλιστα και την επιτόπια αυτοψία του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών η οποία κατέδειξε ότι ο πληθυσμός των Dociostaurus maroccanus, όπως είναι η επίσημη ονομασία της φυλής των ακριδών, υπερέβαινε πληθυσμιακά τα 10.000 ατομα/m2.!!!

Έτσι η τριμερής επιτροπή μεταξύ της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου, της Δημάρχου Αγ.Ευστρατίου αλλά και του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, αποφάσισε τη χρματοδότηση προγράμματος με σαφή στόχο τη μείωση του πληθυσμού των ακριδών εξολοθρεύοντας τες με χρήση βιολογικών εντομοκτόνων, μετά και την έγκριση από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης.

 

Καθοριστικές επεμβάσεις

Οι πρώτες επεμβάσεις διενεργήθηκαν την άνοιξη του 2017 από πολυπληθείς επιστημονικές ομάδες του ΓΠΑ , εξοπλισμένες με ειδικούς ψεκαστήρες χαμηλού όγκου, σε πλήρη συντονισμό με το Δήμο και με τη συνεργασία Γεωπόνων της Περιφέρειας.

Συνολικά πραγματοποιήθηκαν 4 επεμβάσεις, κυρίως στο κεντρικό, δυτικό και νότιο τμήμα του νησιού. Τα χρησιμοποιούμενα σκευάσματα ήταν το κατ’ εξαίρεσιν αδειοδοτημένο βιολογικό εντομοκτόνο, και άλλο εγκεκριμένο σκεύασμα , που χρησιμοποιήθηκε κατά περίπτωση, για αποφυγή εμφάνισης ανθεκτικότητας πληθυσμών σε εντομοκτόνα. Η μεθοδολογία των επεμβάσεων βασίστηκε στον εντοπισμό των «κηλίδων» ακρίδων και στον ψεκασμό ακριβείας επ’ αυτών και μόνο.

Ο απολογισμός της δράσης του 2017 ήταν η θανάτωση εκατομμυρίων ατόμων ακρίδων και η αποφυγή εισβολής αυτών στον οικισμό.

Κανένας εφησυχασμός

Το ότι κερδίθηκε μια σημαντική μάχη δε σημαίνει ότι κερδίθηκε και ο πόλεμος γι αυτό και οι εκπρόσωποι μας πήραν τα μέτρα τους αφού με χρήση υλικών και μεθόδων υψηλής τεχνολογίας, όπως ασύρματων καμερών παρατήρησης για την εκκόλαψη των νυμφών, ΣμηΕΑ (drones) με πολυφασματικές και θερμικές κάμερες για την εύρεση των σημείων συνάθροισης των ακρίδων) και ψεκαστήρων υπέρμικρου όγκου ,έγινε εκτίμηση του μεγέθους και της θέσης του πληθυσμού των ακρίδων.

Τα πρώτα συμπεράσματα

Η μέχρι στιγμής αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των επεμβάσεων κατέδειξε τα εξής:

• Ο πληθυσμός των ακρίδων είναι εντυπωσιακά χαμηλότερος, με αθροιστικό ποσοστό απομείωσης που πλησιάζει το 90%. Ο πληθυσμός ακρίδων που θανατώθηκε τα δύο έτη υπολογίζεται περίπου 175 εκατομμύρια άτομα.
• Ο πληθυσμός των ωφελίμων αρθροπόδων (κυρίως πράσινων ορθοπτέρων, διπτέρων και κολεοπτέρων εδάφους) σημείωσε σημαντική αύξηση. Αυτό αναδεικνύει την στόχευση και εκλεκτικότητα των επεμβάσεων, οι οποίες, εκτός από αποτελεσματικές έναντι των επιβλαβών εντόμων, παρείχαν την απαραίτητη προστασία σε ωφέλιμα αρθρόποδα και άλλους οργανισμούς μη-στόχους.
• Υπάρχει εμφανής προστασία της χορτονομής των παραγωγικών ζώων, αλλά και η εξαφάνιση της οικιακής όχλησης από τις ακρίδες, γεγονότα που ωφέλησαν τα μέγιστα την τοπική οικονομία.

Δηλώσεις πρωταγωνιστών

Με δηλώσεις τους στα μέσα ενημέρωσης, οι ενορχηστροτές της μεγάλης ανατροπής, αισθάνονται ικανοποιημένοι για τα αποτελέσματα των δράσεων τους.

Με αφορμή τον απολογισμό των μέχρι στιγμής δράσεων, η Περιφερειάρχης Βορείου Αιγαίου, κα Χριστιάνα Καλογήρου, δήλωσε:

«Η έγκαιρη κινητοποίηση κι η επιστημονικά σχεδιασμένη και εφαρμοσμένη δράση απέφερε αποτελέσματα, απαλλάσσοντας σε πολύ μεγάλο βαθμό τους κατοίκους του Αγίου Ευστρατίου από την όχληση και προστατεύοντας την κτηνοτροφία και την βιοποικιλότητα του νησιού.Συνεχίζουμε ως Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου τη χρηματοδότηση αυτού του έργου και για το επόμενο χρονικό διάστημα, μέχρι να ολοκληρωθούν οι δράσεις που αναπτύσσονται με αυστηρά επιστημονικά κριτήρια και με σκοπό το καλύτερο πάντα δυνατό αποτέλεσμα».

M.Κακαλή: “Μεγάλο στοίχημα η καταπολέμηση του πληθυσμού, το οποίο κερδίσαμε”

Ικανοποιημένη για τον απολογισμό των δράσεων εμφανίστηκε και η Δήμαρχος του Αγ.Ευστρατίου, Μαρία Κακακλή η οποία δήλωσε:

«Η καταπολέμηση της αύξησης του πληθυσμού των ακρίδων ήταν ένα πολύ μεγάλο στοίχημα για όλους μας και για την τοπική κοινωνία και για την επιστημονική κοινότητα και την τοπική αυτοδιοίκηση, ένα στοίχημα που μέχρι στιγμής το έχουμε κερδίσει. Η ανάπτυξη του νησιού μας είναι άμεσα συνυφασμένη με το πλούσιο περιβάλλον του (χλωρίδα – πανίδα) το οποίο δυστυχώς κατά τα προηγούμενα χρόνια είχε διαταραχθεί. Ευτυχώς όμως, με τη συνεργασία του Δήμου Αγίου Ευστρατίου, της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου και του Γεωπονικού Πανεπιστήμιου Αθηνών, και τις επεμβάσεις που πραγματοποιούνται στο πεδίο, ήδη τα αποτελέσματα είναι ορατά. Δόθηκε ένας πολύ μεγάλος αγώνας για να μπορέσουμε να πείσουμε τους αρμόδιους φορείς για τη σοβαρότητα του συγκεκριμένου προβλήματος, καθώς και να ενεργοποιήσουμε όλες τις απαραίτητες διαδικασίες για την επίτευξη του στόχου μας, γνωρίζουμε όλοι πως έχουμε ακόμη πολύ δουλειά μπροστά μας αλλά είμαστε ενθουσιασμένοι γιατί, όπως προανέφερα, οι επεμβάσεις είχαν αποτέλεσμα. Εδώ λοιπόν, θέλω να πω ένα πολύ μεγάλο ευχαριστώ, αρχικά στη συντοπίτισσα μας κυρία Μ. Γερογιαννάκη, η οποία μας έφερε σε επαφή με τον καθηγητή εντομολογίας κύριο Α. Τσαγκαράκη, ο οποίος εργάζεται στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο, στους συμμετέχοντες στην υλοποίηση του προγράμματος, αλλά κυρίως στους φοιτητές που πραγματοποίησαν τις επεμβάσεις στο πεδίο. Οι άνθρωποι αυτοί, αφού έγιναν μέλη της τοπικής μας κοινωνίας και έκαναν το πρόβλημα δικό τους, έδωσαν πραγματικά μάχη με το χώρο και το χρόνο για να μπορέσει να αποκατασταθεί το γεωφυσικό περιβάλλον του νησιού μας».